(جبت و طاغوت 2)
جبت و طاغوت دو واژه ای هستند که در آیه 51 سوره نسا در کنار یکدیگر آمده اند .
مفسرین و اهل لغت در این که جبت و طاغوت چیستند با یکدیگر اختلاف بسیاری دارند .
{ابن منظور در تعریف واژه جبت می نویسد « هر آنچه به جای خداوند پرستیده شود و گویند کلمه ای است که شامل بت و کاهن و ساحر و نظایر آن می شود ... شعبی گفته جبت یعنی سحر و طاغوت یعنی شیطان (لسان العرب , ذیل «جبت»)}
مفسران اهل سنت از قول ابن عباس یکی از مصادیق ملموس طاغوت را کعب بن اشرف و جبت را حیی بن اخطب {از سران یهودیان معاند با پیامبر (ص) دانسته اند }
در احادیث شیعه نیز مصادیقی برای جبت و طاغوت نقل شده است .
علامه حسن مصطفوی در مورد واژه جبت و طاغوت در کتاب تفسیر روشن مجلد ششم صفحه 13 می گوید :👇👇👇👇👇👇
{جبت از کلمه عبری جابه گرفته شده و به معنی متکبری که ضعیف العقل و لایبالی است می باشد.
و طاغوت : از ماده طغیان صیغه مبالغه و معنی تجاوز و بلند طلبی است که در جهت مادی باشد و یا معنوی
و این دو کلمه شامل هر فردی می شود که دارای این دو صفت باشد , از جن و انس و شیطان که دور از رحمت خداوند متعال و منحرف از حق است . و اما تفسیر این دو کلمه : بدو بت از اصنام , برخلاف است . }
نکته : واژه جابُه یا گاووه גאווה درعبری به معنای غرور است . اما فقیر بالشخصه نظر علامه مصطفوی را در مورد انتساب واژه جبت به کلمه گاووه را نمی پسندم .
بُستانی واژه جبت را سریانی و به معنای تو خالی دانسته که استعاره از هر چیز پوچ و بیفایده است.
همچنین در روایتی از پیامبر اکرم که در کتاب سنن ابی داود آمده : طیره (فال زدن، تفأل) و عیافه (نوعی پیشگویی با خط کشیدن روی زمین یا پراندن پرنده ) و طرق (نوعی پیشگویی با پرتاب سنگریزه ) از مصادیق جبتاند.
برخی از محققین اصل واژه جبت را از واژه جبس به معنای پست و فرومایه می دانند .
جوهری در الصحاح می گوید : چون در زبان عربی ، دو حرف ج و ت بدون حروف ذولقیه (حروفی که مخرج آنها نوک و کنارههای زبان است، یعنی ر، ل، ن) در یک واژه جمع نمیشود، جبت نمیتواند واژهای عربی باشد.
اما بر طبق نظر بیشتر محققین واژه جبت دارای اصلی حبشی می باشد .
و بنا به نظر عکرمه جبت در لغت حبشی به معنای شیطان می باشد .
در مورد واژه طاغوت نیز اکثر فرهنگ نویسان
طاغوت را صیغه مبالغه (اصل آن بر وزن فعلوت که سپس به وزن فاعول تبدیل شده است )
و از ریشه طغیان گرفته شده است .
عده ای از محققین اصل آن را آرامی یا عبری یا سریانی می دانند.
عده ای معتقدند که واژه طاغوت عبری می باشد. زیرا در زبان عبری حرف «و ت » از زوائدی است که به انتهای کلمات عبری افزوده می شود .
چنانچه واژه طالوت از کلمه ای به معنی طول به همین ترتیب ساخته شده است .
و گاه« واو »و« تا » در عبری به عنوان پسوند جمع به کار می رود.
#جبت
#طاغوت
#آرامی
#سریانی
#عبری
@soltannasir
🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚🐚