{پیوند اسطوره با دین 213}

@soltannasir 

   {پیوند اسطوره با دین 213} 

 {پیوند فتوت و خاکساری با آیین مهری 135} 

ادامه...👇

اما داستان فریدون و ضحاک را ابتدا با داستان ضحاک شروع می نماییم. ابتدا مدخل ضحاک را از فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایهٔ متون پهلوی نوشته دکتر خسرو قلی زاده نقل می نماییم : 👇

{ ضحاک (اساطیری) : فارسی میانه : azdahag؛ اوستایی : AŽI. DHĀKA؛ اژی به معنی اژدها یا مار بزرگ و دهاک نام خاص است که به صورت ضحاک در می آید. اژی دهاک در متن های دینی ایرانی جزو دیوان و 👈فرزندان اهریمن است که 👈سه سر، شش چشم و سه پوزه دارد و می خواهد جهان را از مردمان تهی کند و ظاهراً تا حدی این کار را نیز انجام می دهد و بر زمین چیره می شود. اما فریدون سرانجام بر او می شورد، با وی نبرد می کند و از میانش می برد (یشت5، بند 33_35). او روشن تر و اساطیری تر از دیگر آفریدگان زیانکار توصیف شده است. او انباشته از میل به تخریب است. در اوستا 👈فقط شخصیت دیوی دارد. او حتی در صدد خاموش کردن شعله آتش نیز هست. اما جم قهرمان او را از این کار بازداشت. ضحاک انتقام خود را از او گرفت. زیرا نه تنها دختران این فرمانروای بزرگ را ربود، بلکه خود جم را هم با اره به دو نیم کرد. او برای به دست آوردن فره با آتش مقدس می جنگد و شکست می خورد. در اوستای موجود سخنی از 👈نشستن او به جای جمشید بر تخت شاهی نیست و حتی سخنی از این نیست که او فرمانروای جهان بوده و فریدون سلطنت را از دست او به در آورده است. همچنین در اوستا به عنوان فرمانروا از او یاد نشده است. بلکه فقط اژدهایی است که می خواهد مردم را و هر چه در روی زمین است نابود کند (همان). 

ضحاک گاهی نیز 👈نماینده نیرومندترین دروغی است که اهریمن بر ضد جهان مادی 👈آفریده است و بدن او پر از حیوانات موذی جهان را فرا خواهند گرفت. در زامیاد یشت از نبرد میان ایزد آذر و اژی دهاک بر سر فره ایزدی سخن به میان آمده است. اژی بد آیین که تجسمی است از هوس ویرانگر برای به چنگ آوردن فره ایزدی بتاخت تا آن را خاموش سازد. ایزد آذر نیز برای به دست آوردن آن شتافت و آن فره دست نیافتنی ماند. البته این اژدهای اوستایی قادر است مانند مردم ایزدان را نیایش کند. او به اناهید (اناهیتا) صد اسب و هزار گاو نر و ده هزار گوسپند قربانی تقدیم داشت و درخواست کرد که بتواند زمین را خالی از جمعیت کند.

در موقعیتی دیگر از کاخ ناخجسته خود که دارای تیرک های زرین و تخت و سایبان است با تقدیم قربانی به ایزد وای تقرب جست اما هر دو ایزد (اناهید و وای) آرزوهای ویرانگرانه او را خوار شمردند.

ضحاک در ادبیات پهلوی مردی است که نمونه کامل یک ستمگر جد سامی ها به وجود آورنده کیش های بد است که به ایران می تازد و بر جم پیروز می شود و بعد از مدت زمانی فرمانروایی از فریدون شکست می خورد و در کوه دماوند زندانی می شود. در پایان جهان از بند رها می گردد و به نابودی جهان می پردازد؛ اما سرانجام گرشاسب پهلوان او را از میان می برد. او در ادبیات پهلوی لقب بیوراسب (be warasp) دارد که به معنای دارنده ده هزار اسب است.

نکته جالب در مورد ضحاک در ادبیات پهلوی و فارسی این است که او پس از سلطنت دراز خود در زندان دماوند، در واقع عمری تا پایان جهان می یابد و این امر او را پر عمرترین فرد در اساطیر ما می سازد.

این داستان در شاهنامه به گونه ای دیگر است : ضحاک فرزند امیری نیک سرشت و دادگر به نام مرداس است. ضحاک با فریبکاری اهریمن پدر خود را با حیله از میان بر می دارد و به جای او بر تخت می نشیند و سپس بر فرمانروایی جمشید نقطه پایان می نهد.

 اهریمن از او می خواهد که به پاداش آنچه برای او انجام داده است بر دوش او بوسه زند. بر اثر این بوسه بر دوش ضحاک دومار می روید و اژی دهاک سه سر سه پوزه و شش چشم اوستا به این صورت جلوه می کند. مغز سر جوانان سرزمین ایران خوراک مارهای دوش اوست. بدین ترتیب بسیاری از جوانان ایرانی قربانی ضحاک شدند عده ای نیز به پایمردی دو خوالیگر پاک سرشت جان به در بردند. طبق روایات پهلوی هنگامی که جوانان ایرانی با کمک ارمائیل خوالیگر ضحاک، جان سالم به در می بردند، در 👈کوه اقامت گزیدند. با زیاد شدن تعداد آن ها، اقدام به ساختن بیست شهر در پدشخوارگر یا دماوند کردند. این جوانان 👈کوهیاران خوانده شدند. و تعدادشان هفت تن ذکر شده که عبارتند از : سیمگان و آهگان و ویسپور و سوباران و مسرگان و بروزان و مرنزان. شخصیت او بعدها در افراسیاب تاثیراتی را نشان می دهد. 

در روز بازپسین آخرین نبرد میان قوای خیر و شر نبرد فاتحانه گرشاسب با اژی دهاک است. به روایت مینوی خرد، ضحاک نیز مانند افراسیاب و اسکندر به وسیله اهریمن بی مرگی خلق شده بود ولی هرمزد هر سه را از این حال بگردانید یعنی بی مرگی را از ایشان سلب کرد. } 

ادامه...👇

@soltannasir

🔥🗡🇮🇷