(جغرافیای علوم غریبه در ایران 28)

(جغرافیای علوم غریبه در ایران 28)

      (در اهمیت علم جغرافیا و البلدان 5) 

            (تمدن باستانی قم ) 

چون از چگونگی دستور ساخت مسجد مقدس جمکران در محوطه ای خاص به امر حضرت صاحب الامر (ع) سخن گفته شد . 

فقیر بد ندیدم که مقاله  تمدن باستانی قم در حیطه تپه درویش قلی در نزدیک جمکران را برایتان به اشتراک بگذارم . زیرا بسیاری از زیارت کنندگان جمکران  از وجود این تمدن باستانی در نزدیکی محوطه جمکران اطلاعی ندارند   

قم -  منبع خبرگزاری مهر:👇👇👇👇👇👇

{شاید در نگاه اول شهر مقدس قم تنها یک شهر زیارتی تصور شود ، اما در حقیقت این شهر مذهبی سبقه تاریخی دارد و کاوش‌های انجام شده در این شهر نشان از تمدن و قدمت سکونت هفت هزار ساله دارد.

به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهترین دلایل اثبات این مدعا کاوش‌ها و بررسی‌های انجام شده در محوطه باستانی  تپه قلی درویش واقع در حاشیه جنوبی شهر قم و در مسیر بلوار قم جمکران است که بر اساس اسناد و مدارک موجود  هسته اولیه شهر قم باستانی در این منطقه بوده است.

کاوش‌ها و بررسی‌های باستان شناختی که در سه دهه اخیر در مناطق مختلف استان قم انجام شد به وضوح نشان داد که منطقه قم، به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و  قرارگیری در مسیر شاهراه های اصلی ارتباطات فرهنگی، بازرگانی شرق باستان، از ادوار پیش از تاریخ تا کنون حلقه ارتباط و تعامل بین مراکز و حوزه های مختلف فرهنگی ایران به شمار می آمده است.

نتایج کاوش‌ها و بررسی‌ها در منطقه قم‌رود، تپه صرم کهک، زار بلاغ، وشنوه، شمشیرگاه،گنبد سبز، دیرگچین، تپه شاد قلی‌خان و محوطه قلی درویش جمکران به روشنی غنای فرهنگی و بعد تاریخی منطقه و شهر قم را نشان می‌دهد.

این کاوش‌ها نشان داد منطقه قم در طول هزاره ششم تا چهارم پیش از میلاد، یکی از مراکز مهم فرهنگی ده نشینی و عصر کالکولتیک حاشیه کویر مرکزی ایران به شمار می‌آمده است. مدارک به دست آمده از لایه نگاری تپه شاد قلی خان واقع در بافت تاریخی شهر قم در محله چهارمردان نشان داد که حیات اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی شهر قم از هزاره چهارم پیش از میلاد تاکنون بطور مستمر جریان داشته اشت.

نتایج بدست آمده از کاوش‌های گورستان عصر آهن تپه صرم و محوطه استقراری شمشیرگاه مبین آن است که منطقه قم ، بویژه در طول عصر آهن یکی از مراکز عمده فرهنگی در حاشیه کویر مرکزی ایران محسوب می شده است.

کاوش های زارع بلاغ هم نشان داد که این منطقه از دوره ماد تا اشکانی و ساسانی، از اهمیت سیاسی ، بازرگانی و مذهبی برخوردار بوده است و در نهایت مدارک و شواهد به دست آمده از کاوش های محوطه قلی درویش واقع در حاشیه جنوبی شهر قم، فرهنگ هفت هزار ساله قم باستانی را تبیین نمود . 

کاوش‌های باستان شناختی در محوطه قلی درویش از سال 1381 آغاز شد

کاوش‌های باستان شناختی در محوطه قلی درویش جمکران از سال 1381 آغاز و تاکنون ادامه داشته و تا پیش از انجام کاوش های علمی باستان شناختی در محدوده شهر قم ، کلیه مدارک و منابع موجود پیرامون پیشینه تاریخی شهر قم بنیان این شهر را نهایتا به دوره ساسانی و سده های نخستین اسلامی منسوب می کرد ، گرچه مدارک عینی و مشهودی در این رابطه در دست نبوده و صرفا محدود به منابع تاریخی سده سوم هجری به بعد می شد.

لایه نگاری و کاوش‌های محوطه باستانی قلی درویش واقع در حاشیه جنوبی شهر قم و متعاقب آن تپه شادقلی خان واقع در بافت تاریخی شهر قم، غنای تاریخی، فرهنگی این شهر را به هزاره پنجم و چهارم پیش از میلاد به عقب برد.

یکی از دستاوردهای مهم کاوش های باستان شناختی شهر قم درک نقش و جایگاه تاریخی ، فرهنگی جوامع مستقر در این منطقه در ایجاد تعاملات فرهنگی بین مراکز ، کانون ها و حوزه های مختلف فرهنگی مناطق مختلف فلات ایران از ادوار پیش از تاریخ تا کنون است.

با اتکا به نتایج کاوش های قلی درویش، شاید بدون اغراق گفت سرزمین قم از ادوار پیش از تاریخ تاکنون، سرزمینی مقدس و همواره یکی ازکانون ها و مراکز اصلی مذهبی ، فرهنگی فلات ایران به شمار می آمده است.

کشف بقایای یک نیایشگاه که از عصر برنز جدید تا پایان عصر آهن در حدود 3800 تا 3000 سال پیش بدون تغییر در پلان اصلی بنا و کاربرد آئینی ـ مذهبی به حیات خود ادامه داده است، به روشنی مبین این نظر است .....ادامه دارد }

#قم #جمکران #صاحب_الامر #جغرافیا #علوم_غریبه #قلی_درویش 

@soltannasir 

🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍🌍