{صورت فلکی مادها }

@soltannasir 

                 {صورت فلکی مادها }

امیدوارم مقاله استاد اذکائی در اینهمانی نامجای ماد و ماه را مطالعه نموده باشید. بنده این مقدمات را ذکر نمودم تا نظر خاص خویش را در مورد قوم ماد و ارتباطشان با آسمان شب را نشان دهم. استاد اذکائی در مقاله خویش نقلی را از کتاب التفهیم بیرونی می آورند مبنی بر ارتباط منطقه جبال و ماه در ایران با صورت فلکی ثور!
نقل دقیق بیرونی در التفهیم چنین است: 👇

{برج ثور دلالت دارد بر: 👈سواد عراق و هر دو 👈 ماه و همدان و کُردان کوه و مدین(احتمالا مداین) و جزیره قبرس و اسکندریه در مصر و قسطنطنیه و عمّان و فرغانه. و او را انبازی است اندر هری و سیستان}(التفهیم ص ۳۳۵)

نکته ۱: در نقل ابوریحان بیرونی، فرغانه جزو نواحی منسوب به برج ثور در نظر گرفته شده است. اگر بخاطر داشته باشید جناب ملکزاد در مقاله خویش در مورد سرزمین پریان در خاک مادستان فرغانه(ناحیتی در ازبکستان امروزی) را نیز یکی از امکنه احتمالی حضور پریکانیان در نظر گرفته بودند و حتی ریشه نام فرغانه را در نام قبیله پریکانیان دانسته بودند. 

نکته۲: ارتباط ناحیت همدان و کُردان با مادها نیاز به توضیح خاصی ندارد. در مورد حضور کُردان در حدود مدائن نیز در منابع تاریخی مطالبی آمده اما در مورد ناحیه سواد عراق(جنوب عراق) بنده چیزی در خاطر ندارم. در مورد هری(هرات) و سیستان نیز در مقالاتی که بنده فرستادم به حضور مادها در این نواحی اشاراتی شده است. 
اما در مورد قبرس و قسطنطنیه و اسکندریه کمی بعدتر سخن خواهم گفت.

استاد اذکایی این مطلب را به عنوان شاهدی بر مدعای خویش در اینهمانی نام جای ماه و ماد نقل نمودند. زیرا بیرونی از دو ماه یاد کرده که یادآور ماد بزرگ(جبال) و ماد کوچک (آذربایجان) است. ایشان در پانویس مقاله خویش با ارجاع به کتاب تاریخ ماد دیاکونوف، پرستش ماه را توسط میتانیان و مادها دلیلی بر اینهمانی نام واژه ماد و ماه در نظر گرفته اند. اما نظر بنده مخالف این نظر است. در کتیبه کهن میتانی ها که از بغازکوه ترکیه (۱۴۰۰ پیش از میلاد) بدست آمده؛ از وارونا و میترا به عنوان شاهدی بر پیمان بین میتانی ها و هیتی ها یاد شده است. با توجه به اینهمانی وارونا با هورمزد در نظر عده ای از محققین، نتیجه می گیریم. دین مردمان میتانی همان آیین مزدیسنای کهن بوده است که شاید بعدها توسط زرتشت سر و سامان داده شده و شکلی جدید یافته باشد. بنابراین نسبت ماه پرستی به مادها و میتانی ها شاید چندان درست نباشد‌. 
اما مطلب ابوریحان بیرونی که وی آن را از کتب پیشینیان نقل نموده اسرار بسیاری را در خویش نهان دارد. می دانیم که کوکب برج ثور زهره است. پس ثور با زهره در ارتباط است. اما از طرفی می دانیم که شرف قمر نیز در صورت فلکی ثور اتفاق می افتد. در اساطیر ایرانی و متون پهلوی نیز گاو با ماه در ارتباط است و می توان شواهد بسیاری را در ارتباط ماه و گاو از این متون ارائه داد. برای مثال در این متون اینگونه آمده که چون گاو ایوداد توسط اهریمن کشته شد، اورمزد روشنی و زور را از تخم گاو بر گرفت و به ماه پایه برد. روشنی ای که در تخم گاو بود برای نگهداری به 👈ایزد ماه سپرد. 
همچنین می دانیم که در زبان اوستایی به گاو مانگه می گویند. مردمان تالش نیز به 👈ماه  مَنگه می گویند. بنابراین این واژه هم برای گاو و هم برای ماه بکار می رود و این خود ارتباط ماه و گاو را در اساطیر ایرانی نشان می دهد. 

اما حال نظر خاص بنده در مورد صورت فلکی منسوب به قوم ماد.
گفته شد که اقوام مادی با صورت فلکی ثور ارتباط دارند. از سویی گفته شد که پریکانیان، با پریان کبوتر سفید و خاکستری ارتباط داشتند. از طرفی نقل کردیم که پلیادها که خود پری هستند _در اساطیر یونانی_  به شکل کبوتر در می آیند. پلیادها همان خوشه پروین در متون ایرانی هستند که در برج ثور و در ناحیه شانه گاو قرار دارند. تعداد کواکب خوشه پروین هفت است که بنده آن را با هفت قبیله ماد مرتبط می دانم. یعنی هر کدام از هفت قبیله ماد با یکی از کواکب پروین مرتبط است. 
به این مسئله دقت نمایید که آشوریان با شکارچی (نینورتا) ارتباط داشتند. جغرافیای حکومت آشور شمال هلال حاصل خیز در عراق و در همسایگی مادها بوده است و می دانیم که در طول تاریخ همواره از سوی این قوم جنگجو حملاتی به نواحی مادنشین صورت می گرفته است. در این تفسیر رشته کوه زاگروس را می توان چون صورت فلکی ثور و قبایل ماد را چون کواکب پروین در شانه ثور در نظر گرفت.
پیشتر خواندیم که نحوه قرارگیری شکارچی در آسمان به گونه ای است که گویی همواره در تعقیب پلیادها می باشد و این با تاریخ دو قوم آشور و ماد همخوانی دارد. در نهایت پس از اتحاد قبایل ماد (کواکب پروین) با یکدیگر به رهبری دیاکو در دوران سلطنت هوخشتره مادها توانستند برای همیشه طومار امپراتوری قدرتمند آشور را در هم بپیچند.

ادامه دارد... 

@soltannasir