loading...
سلطان نصیر

@soltannasir

 

      {پیوند اسطوره با دین 198} 

 

{شباهت های اهل فتوت و خاکسار با آیین مهری 120} 

 

ادامه...👇

 

{ این مشک ها بر اثر هوم به رنگ قهوه ای زیبایی در آمده بودند. رنگ پایداری که تا سالیان سال. و به رغم تماس دائمی با آب و مایعات، دوام خود را از دست نمی داد. کارکردهای هوم بیشتر از آن است که در اینجا به همه آن اشاره شود.

در هوم یشت اوستا آمده است : «می ستایم همه هوم ها را؛ آنها را که رویانند بر فراز کوه ها؛ آنها را که رویانند در دره ها و در لب رودها؛ آن هوم ها که در بند و در گنجه زنانند. فرو می ریزمت از ساغری سیمین به ساغری زرین، نمی ریزمت بر زمین، چرا که تویی ارجمند و شکوهمند ای هوم!» }(کتاب فرهنگنامه ایران باستان نوشته رضا مرادی غیاث آبادی مدخل هوم )

 

پس از نقل تحقیقات جناب غیاث آبادی تحقیقات استاد کتایون مزداپور دربارهٔ سومه و یزش و هوم را از کتاب ادیان و مذاهب ایران باستان ایشان نقل می نمایم:👇

 

{ سومه 

در ادبیات ودایی سومه هم نام یک گیاه، هم نام نوشیدنی و عصاره ای است که از گیاه سومه به دست می آید، و هم نام یکی از مهم ترین خدایان ودایی است. ( نام این گیاه «ودایی: soma، اوستایی: haoma) از فعل هندو ایرانی sav به معنای فشردن، خرد کردن» گرفته شده است. ) کتاب نهم ریگ ودا به تمامی در وصف سومه سروده شده است. اگر چه سومه گیاهی زمینی است، اما زادگاه و منشأ آن در آسمان است. در اساطیر ودایی آمده است که عقابی تیزپرواز گیاه سومه را برای ایندره، قهرمانی ایزدی که اژدهای ورتره را می کشد، از آسمان به زمین آورده است (ریگ ودا، ماندالای 4، سرودهای 26_27؛ ماندالای 8، سرود 89). برای تهیهٔ عصارهٔ سومه در آیین هندوایرانی «یجنه/یسنه» (سانسکریت:yajna؛ اوستایی : yasna؛ نیز ر. ک. : بهر ک 5_3). ساقه های گیاه سومه را با سنگ می کوبند و آن را می فشرند تا شیرهٔ آن بیرون آید : سپس عصاره را از صافی عبور می دهند و در ظرفهای مخصوص، با آب یا شیر یا عسل می آمیزند. عصارهٔ سومه به دلیل قدرت نیرو بخشی و نشاط آوریش به نوشابهٔ خدایان بدل شده است که نیروی شکست ناپذیری و بی مرگی می بخشد. ایندره (ایندرا) مهم ترین ایزدی است که سومه می نوشد و با نوشیدن عصارهٔ سومه چنان قوی و نیرومند می شود که اژدهای وتره را نابود می کند و آبهای آسمانی و زمینی را برای مردمان جاری می سازد. سومه به دلیل همراهیش با ایندره، لقب جنگجوی بزرگ گرفته است. همچنین او «گرز ایندره» (ریگ ودا، ماندالای9، سرودهای 72، 77 و 111) و نیز vrtrahan یعنی «کشندهٔ ورتره» نامیده شده است: صفتی که در اصل متعلق به ایندره است. به جز ایندره، وایو (vayu)، میتره_ورونه و اشوین (Asvin) نیز عصارهٔ سومه را می نوشند : ایندره و وایو عصارهٔ سومه را به صورت خالص می نوشند، امّا میتره_ورونه آن را آمیخته با شیر، و اشوین ها آن را آمیخته با عسل می آشامند.

دربارهٔ این که گیاه سومه/هئومه چیست، پژوهشهای بسیاری انجام گرفته است، و حدس و گمانهایی دربارهٔ گونهٔ گیاهی آن مطرح شده است، اما ماهیت اصلی این گیاه همچنان در پردهٔ ابهام مانده است. ( برای نمونه مونیز ویلایمز «M. monier_Williams» معتقد است نام علمی گیاه سومه «Sarcostema Viminalis » یا «Asclepias Acida»، گونه ای گیاه خزنده با ریشه های آبدار است که در سرزمین قدیم آریاییان می روییده است. فلاتری «D.S.Flattery» و شوارتز «M.Schwarz» گیاه سومه/هئومه را همان هارمل یا سداب کوهی دانسته اند که در استپهای آسیای مرکزی فراوان است. پژوهشگران دیگه سومه را نوعی قارچ، انگور افغانی، و یا نیز نوعی نیشکر دانسته اند. «لطیف پور، 1390، صص 209_206» ) این گیاه در ریگ ودا به رنگ قهوه ای یا قرمز توصیف شده است و مسکن او در کوه است. بر اساس متون ودایی «ورونه اگنی را در آبها، خورشید را در آسمان و سومه را در صخره جای داد» (ریگ ودا، ماندالای 5، سرود 85). برخی دیگر از صفات و ویژگی های سومه در وداها از این قرار است: درمان بخشی، بخشندهٔ باروری، شاه و سرور آبهای جاری، سرور سخن و الهام بخش عارفان.

توصیفات هئومه در هات نهم تا یازدهم یسنا با خصوصیات سومه در وداها بسیار نزدیک و گواه این امر است که این گیاه نزد اقوام هندوایرانی مقدس بوده و در آیینهایی نیایش کار رفت داشته است. در اوستا نیز هئومه گیاهی شیره دار و زرد رنگ است که بر فراز کوه ها و در درهٔ رودها می روید. او را که سرور گیاهان خوانده اند، پرنده ای مقدس و «آزموده» در میان کوه ها پراکنده است. از صفات مهم آن «دور دارندهٔ مرگ» (اوستایی: duraosa؛ سانسکریت : durosa) است. «درمان بخش» و «پیروز» از دیگر صفات مشترک سومهٔ ودایی و هئومهٔ اوستایی است. همچنین نقش او در مراسم آیینی یجنه/یسنه و آشامیدن عصارهٔ آن آمیخته با شیر در هند و ایران مشترک بوده است. } 

(کتاب ادیان و مذاهب در ایران باستان، نوشته کتایون مزداپور صفحات 47 الی 49)

 

ادامه...👇

 

@soltannasir 

🌿🔥

ارسال نظر برای این مطلب

کد امنیتی رفرش
اطلاعات کاربری
  • فراموشی رمز عبور؟
  • آمار سایت
  • کل مطالب : 3004
  • کل نظرات : 100
  • افراد آنلاین : 114
  • تعداد اعضا : 20
  • آی پی امروز : 477
  • آی پی دیروز : 163
  • بازدید امروز : 1,281
  • باردید دیروز : 440
  • گوگل امروز : 31
  • گوگل دیروز : 46
  • بازدید هفته : 2,712
  • بازدید ماه : 2,712
  • بازدید سال : 101,250
  • بازدید کلی : 1,169,688